Impact van de Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR) Directive op laadpleinen?
In 2050 wil Europa klimaatneutraal zijn. Om dit doel te bereiken is de transitie naar elektrische mobiliteit volop ingezet. Dit zien we in België voornamelijk aan de vele bedrijfswagens die aan een stevig tempo 100% elektrisch worden.
Er moeten in de EU echter wel voldoende laadpunten en/of tankstations met alternatieve brandstoffen (alternative fuels) komen om de transitie voor iedereen te ondersteunen, en niet enkel voor zij die thuis kunnen laden.
Daarom werd in juli 2023 een verordening infrastructuur voor alternatieve brandstoffen uitgewerkt en aangenomen door de Europese Raad. Deze verordening maakt deel uit van het Fit-for-55 pakket en hierin zijn enerzijds streefcijfers qua geïnstalleerde laadinfrastructuur (maar ook waterstof infra) opgenomen. Anderzijds staan hier eveneens vereisten rond betaalmogelijkheden en weer te geven informatie in. Dit gaat dan concreet om ad-hoc laden, elektronisch betalen en het verstrekken van duidelijke informatie over prijzen.
We focussen in dit artikel op dit laatste, de prijs- en betalingsmodaliteiten. Wat zijn de specifieke vereisten voor bestaande en/of nieuw te plaatsen laadpunten en welke impact heeft dit voor jouw situatie ?
Europa heeft met de AFIR wetgeving regels opgelegd naar prijs transparantie en betalingsmogelijkheden bij (semi-)publieke laadpalen, maar ze hebben niet stilgestaan bij semi-publieke laadpalen.
Voor welke laadpunten en vanaf wanneer is er een impact ?
Bij openbaar toegankelijke laadpunten die vanaf 13 april 2024 worden geïnstalleerd moet het mogelijk zijn om een ad-hoc laadsessie te kunnen betalen met een gangbaar betaalsysteem, wat een laadpas dus niet is.
Onder toegankelijke laadpunten wordt begrepen : « particuliere publiek toegankelijke laad- of tankpunten die zich op openbaar of privéterrein bevinden, zoals openbare parkeerterreinen of parkeerterreinen van supermarkten. Een laad- of tankpunt op privéterrein dat voor het publiek toegankelijk is, moet als openbaar toegankelijk worden beschouwd, zelfs als de toegang beperkt is tot een zekere algemene groep gebruikers, bijvoorbeeld klanten. »
Daarnaast vermeldt de verordening ook wel volgende : « Laad- of tankpunten op privéterrein waarvan de toegang beperkt is tot een beperkte en afgebakende groep personen, zoals parkeerplaatsen in een kantoorgebouw dat alleen toegankelijk is voor werknemers of gemachtigde personen, mogen niet als openbaar toegankelijke laadof tankpunten worden beschouwd. » Dit wil dus in de praktijk zeggen dat een kantoorparking met bareel in principe niet aan de betaal- of informatie vereisten hoeft te voldoen.
Laadpunten waarbij de laadsessie gratis wordt aangeboden vallen eveneens niet onder deze verordening.
Waaraan moet nieuwe publiek toegankelijke infrastructuur voldoen ?
Concreet moeten exploitanten ervoor zorgen dat de laadsessies bij de betrokken laadpunten betaald kunnen worden via terminals en apparaten voor betalingsdiensten. Het gaat in deze om ten minste één van volgende oplossingen :
- Een betaalkaartlezer
- Apparaten voor contactloos betalen die minstens betaalkaarten kunnen lezen
- Specifiek voor laadpunten met een vermogen <50kW : apparaten met een internetverbinding en de mogelijkheid tot een veilige betalingstransactie (bvb : generatie van een QR-code)
Tegen 1 januari 2027 moeten alle laadpunten met een vermogen >50kW langs onze belangrijkste snelwegen (TEN-T-wegennetwerk) voldoen aan vereiste 1 of 2, ook voor laadpunten die vóór 13 april 2024 werden geïnstalleerd. Voor vermogens <50kW is de toepassing enkel op nieuwe laadpunten vanaf 13 april 2024.
Wat wel mogelijk is : een enkele betaalterminal of apparaat dat meerdere laadpunten kan bedienen. Één terminal per laadplein dus.
Welke prijsinformatie moet beschikbaar zijn ?
De prijzen die exploitanten van openbaar toegankelijke laadpunten in rekening brengen, zijn redelijk, gemakkelijk en duidelijk vergelijkbaar, transparant en niet-discriminerend.
Voor laadpunten met een vermogen >50kW dient de prijs per kWh geleverde elektriciteit vermeld te worden, met daarnaast eventueel ook nog een rotatietarief per minuut.
Voor laadpunten met een vermogen van <50kW moeten alle prijscomponenten duidelijk en gemakkelijk beschikbaar zijn, zodat deze vooraf de laadsessie gekend zijn. De prijscomponenten dienen in volgende volgorde opgelijst te worden :
- Prijs per kWh
- Prijs per minuut
- Prijs per sessie
- Alle andere mogelijke componenten
Hoe hierop inspelen ?
Voor bestaande laadpleinen met laadpunten <50kW : geen actie vereist.
Voor laadpleinen die vanaf 13 april 2024 geïnstalleerd worden :
- Óf ervoor zorgen dat het laadplein niet publiek toegankelijk is = niet publiceren en enkel toegang geven aan eigen medewerkers en gemachtigde personen
- Óf de laadsessies voor iedereen gratis aanbieden
- Of een laadplein installeren met een betaalterminal of mogelijkheid om via QR Code te betalen
By Bart Massin
Chief e-mobility Officer
Fleet.services@stroohm.be